1/ Mã vạch là gì?
Mã vạch là phương pháp lưu trữ và truyền tải thông tin bằng một loạt ký hiệu gọi là ký mã vạch, ký mã vạch gọi tắt là mã vạch, là 1 ký hiệu tổ hợp các khoảng trắng và vạch thẳng để biểu diễn các ký mẫu tự, ký hiệu và các con số. Sự thay đổi trong độ rộng của vạch và khoảng trắng biểu diễn thông tin số hay chữ số mà máy có thể đọc được.
2/ Phân loại mã vạch
Bao gồm có 2 hệ thống cơ bản:
- 1/ Mã số hàng hóa được sử dụng tại thị trường Hoa Kỳ và Canada là hệ thống UPC (Universal Product Code), được lưu hành từ thập niên 70 của thế kỷ trước.
- 2/ Mã số hàng hóa được sử dụng ở những thị trường còn lại, đặc biệt là Châu Âu, Châu Á… trong đó phổ biến nhất là hệ thống EAN (European Article Number), trong đó hệ thống EAN có 2 loại là EAN-13 và EAN-8.
Cấu trúc của mã số EAN-13 được cấu tạo như sau:
Mã số EAN-13 là 1 dãy số gồm 13 chữ số nguyên (từ số 0 đến số 9), trong dãy số đó được chia thành 4 nhóm, mỗi nhóm có ý nghĩa khác nhau: từ trái sang phải
- Mã quốc gia: hai hoặc ba con số đầu
- Mã doanh nghiệp: có thể gồm từ bốn, năm hoặc sáu con số
- Mã sản phẩm: có thể năm, bốn hoặc ba con số tùy vào mã doanh nghiệp
- Số cuối cùng là số kiểm tra
Để đảm bảo tính duy nhất của mã số, mã quốc gia do tổ chức mã số vật phẩm quốc tế cấp cho các quốc gia là thành viên của tổ chức này. Mã quốc gia của Việt Nam là 893. Doanh mục mã quốc gia của các nước xem ở mục 7.
Mã doanh nghiệp do tổ chức mã số vật phẩm quốc gia cấp cho các nhà sản xuất là thành viên của họ. ở Việt Nam, mã doanh nghiệp do EAN-VN cấp cho các doanh nghiệp thành viên của mình.
Mã sản phẩm do nhà sản xuất quy định cho hàng hóa của mình. Nhà sản xuất phải đảm bảo mọi mặt hàng chỉ có một mã số, không có bất kỳ sự nhầm lẫn nào.
Cấu trúc của mã số EAN-8 được cấu tạo như sau:
Mã số EAN-8 là 1 dãy số gồm 8 chữ số nguyên (từ số 0 đến số 9), trong dãy số đó được chia thành 3 nhóm, mỗi nhóm có ý nghĩa khác nhau: từ trái sang phải
- Mã quốc gia: hai hoặc ba con số đầu
- Mã sản phẩm: có thể bốn hoặc năm con số
- Số cuối cùng là số kiểm tra
Mã EAN-8 chỉ sử dụng trên những sản phẩm có kích thước nhỏ, không đủ chổ ghi mã EAN-13. Các doanh nghiệp muốn sử dụng mã số EAN-8 trên sản phẩm của mình cũng làm đơn xin mã tại tổ chức mã số quốc gia (EAN-VN). Tổ chức mã số quốc gia sẽ cấp trực tiếp và quản lý mã số mặt hàng cụ thể của doanh nghiệp.
3/ Ứng dụng mã vạch
Có thể mã hóa các loại thông tin thành mã vạch như sau:
- 1. Mã khách hàng
- 2. Mã sản phẩm
- 3. Mã nhà cung cấp
- 4. Mã nguyên vật liệu
- 5. Mã nhân viên
- 6. Số hiệu lô hàng sản xuất
- 7. Số hiệu đơn hàng gia công
- 8. Số hiệu đơn đặt hàng
- 9. Mã nhận diện tài sản
- 10. V.v…
4/ Cách tạo mã vạch
Nếu muốn tạo ra mã vạch, trước hết bạn phải có mã số mã vạch mà tổ chức mã số quốc gia cấp cho bạn.
Thí dụ: đơn vị cấp (GS1) là 893603428
893: là mã quốc gia: Việt Nam
603428:Mã doanh nghiệp có 6 chữ số
Cách tìm số kiểm tra có nhiều cách nhưng ở đây chúng tôi chỉ hướng dẫn cho bạn 3 cách:
-
4.1/ cách 1: tính bằng tay
Ví dụ: lấy mã số 893603428001-C
- Bước 1: xác định nguồn gốc hàng hóa: 893 là mã số quốc gia Việt Nam; 603428 là mã số doanh nghiệp; 001 là mã sản phẩm của doanh nghiệp.
- Bước 2: xác định số C
Cộng tổng giá trị của các số ở thứ tự lẻ bắt đầu được tính từ phải sang trái của dãy số mã vạch (trừ số C), ta có: 1+0+2+3+6+9 = 21 (1)
Nhân tổng của (1): với 3, ta có: 21 x 3 = 63 (2)
Cộng tổng giá trị của các số ở thứ tự chẳn bắt đầu được tính từ phải sang trái của dãy số mã vạch còn lại:
Ta có: 0+8+4+0+3+8 = 23 (3)
Cộng giá trị (2) với (3), ta có: 63 + 23 = 86 (4)
Lấy giá trị của (4) làm tròn theo bội số của 10 (tức là 90) sát nhất với giá trị của (4) trừ đi giá trị của (4) ta có: 90 – 86 = 4, vậy ta có C = 4
-
4.2/ Cách 2: tính bằng phần mềm Corel Draw
Chèn barcode vào sản phẩm bằng phần mềm Corel: Object/InsertBarcode/ ITF-14 hoặc EAN 13
- 4.3/ Cách 3: dựa vào web site của GS1
Bạn nhập mã số mã vạch theo đường dẫn bên dưới:
http://gs1vn.org.vn/default.aspx?portalid=24&tabid=459
Thí dụ: lấy mã số 893603428001-C, nếu nhập hệ EAN-13 thì chỉ nhập 12 chữ số mà thôi.
5/ Làm thế nào để có mã số mã vạch trên sản phẩm
Muốn có mã số mã vạch trên sản phẩm để bán ra ngoài thị trường, ở các siêu thị hoặc xuất khẩu ra nước ngoài, trước tiên các doanh nghiệp phải đi đăng ký tại GS1 Việt Nam. GS1 Việt Nam sẽ cấp mã vạch cho doanh nghiệp và hướng dẫn doanh nghiệp lập mã mặt hàng cho từng sản phẩm. Để có được mã vạch đó, doanh nghiệp phải đóng phí gia nhập và phí duy trì hàng năm, hai loại phí này cao hay thấp phụ thuộc vào mã sản phẩm của doanh nghiệp đó, nếu mã sản phẩm là 3 chữ số thì ít tiền hơn so với 4 chữ số. Một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của doanh nghiệp khi áp dụng mã số mã vạch là quản lý mã mặt hàng của mình theo nguyên tắc mỗi mã số tương ứng với 1 loại sản phẩm duy nhất, không được nhầm lẫn. Những sản phẩm khác nhau về chủng loại (ví dụ: cà phê hòa tan và cà phê bột), về khối lượng, về bao bì đóng gói… đều phải được cho những mã số mặt hàng khác nhau. Những mã số này sẽ được sử dụng lâu dài cùng với sự tồn tại của mặt hàng đó. Những mặt hàng này khi thay đổi khối lượng, kiểu đóng gói… đều phải cấp mã mặt hàng mới.
Hồ sơ đăng ký mã vạch bao gồm:
- 5.1/ Bảng đăng ký sử dụng mã số mã vạch
- 5.2/ Bảng đăng ký danh mục sản phẩm sử dụng mã GTIN
- 5.3/ Giấy phép kinh doanh
Nếu các bạn không có thời gian thì gởi hồ sơ cho chúng tôi hoặc Mr Thuấn 0908119401, chúng tôi sẽ đi đăng ký và gởi kết quả cho bạn.
6/ Làm sao để đọc mã vạch
Để đọc được các ký hiệu mã vạch người ta dùng một loại thiết bị gọi là máy quét mã vạch, nó chính là một loại đầu đọc quang học dùng chùm tia sáng hoặc tia laser.
Khi nhìn thấy một ký hiệu mã vạch trên một mặt hàng nào đó, có khi ta thấy một dãy số nằm ngang bên dưới ký hiệu mã vạch đó nhưng cũng có khi không có gì cả. Dãy số này chính là mã số mà ký hiệu mã vạch đã mã hóa. Vấn đề có mã số hay không có mã số là do phần mềm in mã vạch tạo ra giúp cho con người có thể nhận dạng bằng mắt thường, nó chỉ quan trọng đối với con người chứ không quang trọng đối với máy vì máy không hiểu được các con số này mà chỉ đọc được chính bản thân các ký hiệu mã vạch. Do đó, để máy quét có thể đọc được mã vạch tốt thì khi in ra, ký hiệu mã vạch phải rõ ràng, không mất nét, các vạch phải thẳng đứng, không biến dạng.
Mã vạch sau khi quét sẽ được giải mã bằng một phần mềm để cho ra mã số ban đầu. Tùy theo công nghệ đang dùng và tùy theo loại máy quét, máy đọc mà phần mềm giải mã có thể là 1 phần mềm Firmware nằm ngay trong máy quét và có thể hiển thị bằng các file văn bản thông thường như Notepad, Wordpad hay một phần mềm chuyên dụng kèm theo thiết bị hoặc do người sử dụng viết chương trình ứng dụng.
- 6.1 Kích cở mã vạch
Mã vạch EAN-13 có cấu tạo như sau: kể từ bên trái, khu vực để trống không ghi ký hiệu nào cả, ký hiệu bắt đầu, ký hiệu dãy số bên trái, ký hiệu phân cách, ký hiệu dãy số bên phải, số kiểm tra, ký hiệu kết thúc, sau đó là khoảng trống bên phải. Toàn bộ khu vực mã vạch EAN tiêu chuẩn có chiều dài là 37,29mm và chiều cao 25,93mm.
Mã vạch EAN-8 có cấu tạo tương tự nhưng chiều dài tiêu chuẩn là 26,73mm và chiều cao là 21,31mm.
- 6.2 Chọn màu cho mã vạch
Nguyên tắc cơ bản để chọn màu cho mã vạch là thanh của mã vạch và màu nền bắt buộc phải có tính tương phản cao, như thanh màu đen nền màu trắng. Thông thường màu của barcode có 4 màu được chọn là đen, xanh tím, nâu và xanh lá cây đậm.
Các vạch màu phải in đồng màu, không được in chồng màu nhằm mục đích cho thiết bị quét được tốt nhất. Việc sử dụng màu sắc cho mã vạch, tôi khuyên bạn nên sử dụng màu đen và nền là màu trắng nhằmcó độ tương phản màu tốt nhất. Nhưng bạn cũng có thể kết hợp với các màu khác, điều này tùy thuộc vào màu sắc trên mẫu thiết kế, như tất cả các sản phẩm bột giặt Tide của P&G đều in màu xanh tím trên nền trắng, bởi vì màu sắc trên mẫu thết kế không có màu đen. Do đó, bắt buộc in barcode màu xanh tím.
7/ Đăng ký mã vạch ở đâu
Trong mỗi quốc gia, các doanh nghiệp, các nhà cung cấp sẽ thuận lợi khi quản lý, phân phối, biết được xuất xứ, nguồn gốc của mỗi loại sản phẩm.
Trong giao lưu thương mại quốc tế, các nhà sản xuất, các nhà cung cấp tránh được hiện tượng gian lận thương mại, bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng, sản phẩm hàng hóa có thể lưu thông trôi nổi trên toàn cầu mà vẫn biết được lai lịch của nó cũng như đảm bảo độ chính xác về giá cả và thời gian giao dịch rất nhanh. Trong giao dịch mua bán, kiểm soát được tên hàng, mẫu mã, qui cách, giá cả xuất, nhập kho hàng không bị nhầm lẫn và nhanh chóng thuận tiện.
Tại Việt Nam, chính phủ đã giao cho Bô Khoa học và Công nghệ là cơ quan quản lý nhà nước về GS1-VN. Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng là đại điện của GS1-VN và là thành viên chính thức của GS1 quốc tế. Việc đăng ký và cấp MSMV cho các doanh nghiệp để gắn trên các sản phẩm đều do cơ quan Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng quản lý, phân phối cho các tổ chức hợp pháp khác thực hiện hoặc cấp trực tiếp cho doanh nghiệp.
Đối với Việt Nam, mã quốc gia là 893 và sau đây là một số mã của các quốc gia trên thế giới:
Danh mục mã vạch của các nước là thành viên của Tổ chức mã vạch quốc tế GS1
8/ Cách kiểm tra mã vạch
Hiện nay, với thiết bị và công nghệ hiện đại chúng ta có thể dể dàng kiểm tra mã vạch thông qua những phần mềm ứng dụng trên smartphone với 2 hệ điều hành chính là IOShoặc Android, chúng ta có thể cài vào và quét để biết chính xác xuất xứ sản phẩm, giá cả…
Một số phần mềm trên IOS và Android:
- 1/ QR Code Scan
- 2/ QR Scanner
- 3/ Barcode Việt
- 4/ BarCodeScan
- 5/ GCheck
Ngoài ra, bạn có thể vào web site của GS1 để tra cứu, bạn theo đường dẫn bên dưới:
http://gs1vn.org.vn/default.aspx?portalid=21&tabid=381&type=1
Mọi thắc mắc về mã vạch bạn có thể liên lạc với tôi, Mr. Thuấn – 0908119401 hoặc email: thuan.hv@baobivietthanh.comsẳn sàng hỗ trợ cho các bạn.
Liên hệ ngay chuyên gia của Bao bì nhựa Việt Thành để được tư vấn
- Hotline: 0903319401
- VP: 4A Đường số 6, P. An Lạc A, Q. Bình Tân, TP.HCM, VN
- Tel: +(8428) 38 68 02 07 – Fax: +(8428) 38 68 02 08
- E: vietthanh@baobivietthanh.com – W: https://baobivietthanh.com
Kênh thông tin khác
- Fanpage: https://www.facebook.com/baobinhuavietthanh/
- Zalo OA: https://zalo.me/383109952076766176
- Youtube Channel: https://www.youtube.com/channel/UCz4g6432_kJ_TZcy61PI4Iw
Xem thêm: 3 chữ P trong bao bì nhựa | Sản phẩm bao bì nhựa nào phù hợp cho nhu cầu của bạn?
